Πώς να Αντιμετωπίσετε το Συναισθηματικό Φαγητό

Τρώτε από στρες; Είναι καιρός να το αναγνωρίσετε και να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας.

Το φαγητό από στρες τις περισσότερες φορές δεν απομακρύνει το στρες και συνήθως προσθέτει κιλά.

Το συναισθηματικό φαγητό είναι μεγάλη πρόκληση για πολλούς ανθρώπους – και συνήθως οποιοδήποτε συναίσθημα κάνει. Δεν έχει σημασία εάν αισθάνονται λύπη, μοναξιά, θυμό ή αγωνία – για το καθένα υπάρχει ένα φαγώσιμο αντίδοτο. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό το συναισθηματικό φαγητό δεν τους κάνει να αισθάνονται καλύτερα – και σίγουρα δεν διευκολύνει καθόλου την απώλεια βάρους. Το συναισθηματικό φαγητό συμβαίνει σε όλους μας πότε – πότε. Ίσως να ανεβάσατε τη διάθεσή σας κάποια στιγμή με ένα μπολ παγωτό μετά από μια δύσκολη μέρα ή να κλέψατε μερικές τηγανιτές πατάτες από το πιάτο του καλύτερου φίλου σας ενώ κάνατε την ανακεφαλαίωση ενός καταστροφικού ραντεβού. Αλλά όταν το συναισθηματικό φαγητό ξεφεύγει εκτός ελέγχου – όταν το φαγητό είναι η πρώτη και η πιο συχνή αντίδραση στις αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα – είναι ώρα να αναλάβετε τον έλεγχο.

Τι είναι το φαγητό από στρες;

Το φαγητό από στρες – ή συναισθηματικό φαγητό – είναι πάνω κάτω αυτό που ακούγεται. Είναι όταν τρώτε για να ξεφύγετε από οποιαδήποτε άσχημα συναισθήματα βιώνετε ελπίζοντας ότι το φαγητό θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα. Μερικές φορές είναι μια συνειδητή απόφαση ("το αφεντικό μου με κατσάδιασε σήμερα … αξίζω μία πίτσα"), αλλά συχνότερα είναι μία απρόσεκτη αντίδραση σε ένα απροσδιόριστο, αρνητικό συναίσθημα το οποίο δεν μπορείτε πραγματικά να καταδείξετε. Μπορεί να μην γνωρίζετε τι είναι αυτό που σας ενοχλεί, αλλά είστε σχεδόν σίγουροι ότι το φαγητό είναι το ένα πράγμα που θα θεραπεύσει αυτό που σας πονάει.

Είναι συναισθηματική ή φυσιολογική η πείνα;

Υπάρχουν κάποια σημάδια που μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεχωρίσετε τη συναισθηματική πείνα από την αληθινή φυσιολογική πείνα.

• Η συναισθηματική πείνα έρχεται συνήθως ξαφνικά. Αισθάνεστε άγχος ή ένταση και μπαμ!.... λιγουρεύεστε νάτσος. Από την άλλη μεριά, η φυσιολογική πείνα τείνει να έρχεται σταδιακά. Αρχίζετε να πεινάτε, αλλά μπορείτε να περιμένετε έως ότου να φάτε – πράγμα που σας δίνει το χρόνο να επιλέξετε έξυπνα και να ικανοποιήσετε αυτή τη πείνα με κάτι που είναι καλό για σας.
• Το φαγητό από στρες συνήθως προκαλεί λιγούρα για φαγητό με ζάχαρη, λίπος και υψηλές θερμίδες – και συχνά για κάτι πολύ συγκεκριμένο (όχι απλά "σοκολάτα", αλλά ένα "Death by Chocolate τριων στρώσεων brownie σοκολάτας με παγωτό βανίλια, καρύδια, ζεστή σως σοκολάτας και καραμέλας από τα Friday’s"). Αλλά όταν είστε φυσιολογικά πεινασμένοι, το φαγητό – γενικά – σας φαίνεται καλή ιδέα. Είστε πρόθυμοι να λάβετε υπόψη σας πολλές επιλογές που θα ικανοποιήσουν την φυσιολογική πείνα σας – που σημαίνει ότι έχετε περισσότερες πιθανότητες να επιλέξετε κάτι καλύτερο.
• Αφού ικανοποιηθεί η φυσιολογική σας πείνα και το στομάχι σας είναι άνετα γεμάτο, είναι σημάδι ότι φάγατε αρκετά και τείνετε να σταματήσετε το φαγητό. Αλλά όταν τα συναισθήματα είναι το κίνητρο, είναι εύκολο να αγνοήσετε αυτό που σας λέει το στομάχι σας – και καταλήγετε να φάτε πάρα πολύ ενώ προσπαθείτε να κάνετε τον εαυτό σας να αισθανθεί καλύτερα.
• Το φαγητό από στρες μπορεί να ανεβάσει τη διάθεσή σας στιγμιαία – και μετά το ίδιο γρήγορα να έρθουν η ντροπή και οι ενοχές. Αντίθετα, όταν τελειώνετε ένα γεύμα που ικανοποίησε την φυσιολογική σας πείνα, συνήθως δεν αισθάνεστε ενοχές μετά επειδή φάγατε.

Συμβουλές για να αντιμετωπίσετε το φαγητό από στρες

• Κρατάτε ένα ημερολόγιο φαγητού. Ένα ημερολόγιο φαγητού μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε τί σας κάνει να τρώτε από στρες. Όποτε νιώθετε την ανάγκη να φάτε, σημειώστε πόσο πεινάτε σε μία κλίμακα από το 1 ως το 10 (1 = Πεθαίνω της πείνας, 10 = Είμαι τόσο σκασμένος από το φαγητό που πρέπει να χαλαρώσω τα ρούχα μου). Μετά γράψτε πώς αισθάνεστε εκείνη τη στιγμή. Τι σας έκανε να θέλετε να φάτε; Πεινάτε πραγματικά  - ή αισθάνεστε λυπημένοι ή αγχωμένοι;
• Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας. Ξέρετε ότι τα συναισθήματα είναι αυτό που σας κάνει να τρώτε, οπότε γιατί να μην τα αναγνωρίσετε; Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε θυμό, μοναξιά ή πλήξη μερικές φορές. Τα συναισθήματα μπορεί να είναι δυσάρεστα, αλλά δεν είναι επικίνδυνα – και δεν χρειάζεται πάντα να τα "διορθώνετε". Αφήστε να συναισθήματά σας να έρχονται και να φεύγουν χωρίς να τα κρίνετε – είναι αυτά που είναι.
• Εξασκηθείτε στις ικανότητες χειρισμού σας. Κάθε φορά που τρώτε ως αντίδραση στο στρες είναι απλά μια υπενθύμιση ότι δεν μπορείτε να χειριστείτε τα συναισθήματά σας. Όταν το στρες χτυπάει, προσπαθήστε να ρωτήσετε τον εαυτό σας "ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί εάν δεν φάω;" Ναι, το επίπεδο του στρες σας μπορεί να ανέβει λίγο – αλλά το συναίσθημα θα περάσει. Εάν δεν αφήνετε ποτέ τον εαυτό σας απλά να βιώσει το στρες, δεν θα μάθετε ποτέ ότι μάλλον δεν είναι τόσο άσχημο όσο νομίζατε ότι θα είναι. Εξασκηθείτε στο να ανέχεστε τα συναισθήματά σας ή να βρίσκετε άλλους τρόπους να αντιμετωπίζετε το στρες σας.
• Βρείτε εναλλακτικές του φαγητού. Αφιερώστε μερικά λεπτά να σκεφτείτε τα συναισθήματά σας και να βρείτε τρόπους που μπορούν να λύσουν το πρόβλημά σας. Κάντε μία λίστα από πράγματα που μπορείτε να κάνετε αντί να φάτε. Πάτε μια βόλτα για να καθαρίσετε το μυαλό σας, ακούστε μουσική, κάντε διαλογισμό, διαβάστε ή τηλεφωνήστε έναν φίλο και μιλήστε.
• Ξεμάθετε τις κακές σας συνήθειες. Όσοι τρώνε από στρες ενισχύουν συνεχώς την ιδέα ότι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των αρνητικών συναισθημάτων είναι με το φαγητό. Και όπως και με άλλες κακές συνήθειες, το φαγητό από στρες συμβαίνει πριν καν προλάβετε να το σκεφτείτε (κακή μέρα = πέντε ώρες τηλεόραση + ένα κιλό παγωτό). Οπότε χρειάζεται να "ξε-μάθετε" τις κακές σας συνήθειες και να εξασκηθείτε στο να κάνετε κάτι άλλο αντί να τρώτε όταν προκύπτει μια κακή μέρα.
• Περιμένετε. Όσοι τρώνε από στρες συχνά φοβούνται ότι εάν δεν ικανοποιήσουν άμεσα την όρεξη για φαγητό, η λιγούρα θα χειροτερεύει ολοένα και περισσότερο. Αλλά όταν αρχίζουν να εφαρμόζουν τακτικές καθυστέρησης συχνά εκπλήσσονται με το γεγονός ότι η όρεξη απλά περνάει. Αντί να παραδίδεστε αμέσως στις ορέξεις σας, υποσχεθείτε στον εαυτό σας ότι θα περιμένετε μερικά λεπτά. Το πιο πιθανό είναι ότι κάτι άλλο θα τραβήξει την προσοχή σας και θα σας απασχολήσει και η λιγούρα θα περάσει.

Φερθείτε όμορφα στον εαυτό σας και δώστε του χρόνο να δουλέψει στην αντιμετώπιση του φαγητού από στρες. Εάν δείτε ότι αυτές οι τακτικές δεν δουλεύουν για σας, ρωτήστε τον γιατρό σας εάν κάποια ομάδα υποστήριξης μπορεί να σας βοηθήσει.